Nieuw KB verplicht een risicoanalyse van de binnenluchtkwaliteit voor werkgevers

Het KB van 2 mei 2019 (BS 21 mei 2019) wijzigt de codexbepalingen over arbeidsplaatsen. De werkgever moet voortaan een risicoanalyse van de binnenluchtkwaliteit uitvoeren. Maatregelen zijn vereist om de CO2-concentratie op werkplekken lager dan 900 ppm te houden. Voor bestaande gebouwen die niet aan de regels kunnen voldoen, is een actieplan nodig dat aangeeft hoe de situatie zal verbeterd worden.

Wettelijk kader

Het KB van 2 mei 2019 tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk inzake de binnenluchtkwaliteit in werklokalen verscheen op 21 mei 2019 in het Belgisch Staatsblad. Het brengt wijzigingen aan in de Codex welzijn op het werk en voornamelijk in Boek III Arbeidsplaatsen, Titel 1 Basiseisen betreffende arbeidsplaatsen, Hoofdstuk 4 Luchtverversing (art. III.1-34 – art. III.1-37). Het KB vervangt het huidige art. III.1-34 door een volledig nieuw artikel en brengt kleine wijzigingen aan in art. III.1-36.

Definitie werklokaal

De regels beogen een betere bescherming van de gezondheid van de werknemers door ervoor te zorgen dat ze hun werk kunnen uitvoeren in werklokalen met een goede luchtkwaliteit. Om te verduidelijken wat precies bedoeld wordt met een werklokaal, wordt de codex ook uitgebreid met een definitie van werklokaal: ‘een lokaal waarin zich een werkpost bevindt’ (art. I.1-4, 29°). De definitie moet daarom in samenhang gelezen worden met de bestaande definitie van een werkpost, d.i. ‘de plek waar men werkt, het toestel of het geheel van uitrustingen waarmee men werkt, evenals de onmiddellijke werkomgeving’ (art. I.1-4, 20°). Kanttekening hierbij is dat de bepalingen over de binnenluchtkwaliteit worden ingepast in Titel 1 Basiseisen betreffende arbeidsplaatsen uit Boek III Arbeidsplaatsen. Deze titel is enkel van toepassing op arbeidsplaatsen zoals omschreven in art. III.1-1 (zie ook kader).

Wat is een arbeidsplaats?

Titel III.1 Arbeidsplaatsen omschrijft een arbeidsplaats als ‘elke plaats die bestemd is als locatie voor werkplekken in gebouwen van de onderneming, of inrichting, met inbegrip van elke andere plaats op het terrein van de onderneming of inrichting waartoe de werknemer in het kader van de uitvoering van zijn werk toegang heeft’ (codex, art. III.1-1). Het gaat niet enkel om werkplekken in gebouwen, ook deze in openlucht voldoen aan de definitie. Bovendien behelst de definitie ook werkplekken die (tijdelijk) ter beschikking worden gesteld (bv. satellietkantoren, containers).
Thuiswerkplekken voldoen niet aan de omschrijving.

Volgende werkplekken zijn expliciet uitgesloten van de definitie van een arbeidsplaats:
– transportmiddelen gebruikt buiten de onderneming of inrichting;
– arbeidsplaatsen in transportmiddelen;
– tijdelijke of mobiele bouwplaatsen;
– winningindustrieën;
– vissersvaartuigen;
– velden, bossen en andere terreinen die deel uitmaken van een landbouwbedrijf of bosbouwbedrijf maar die buiten het bebouwde gebied van dat bedrijf liggen.

Uitgangspunt

Uitgangspunt is dat elke werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemers in de werklokalen over een ‘goede binnenluchtkwaliteit’ beschikken. Deze omschrijving gaat verder dan wat de codex voorheen bepaalde, nl. ‘beschikken over voldoende verse lucht’ en benadrukt de preventie aan de bron (mogelijke verontreinigingsbronnen opsporen en aanpakken).

Risicoanalyse

Om preventiemaatregelen uit te werken, moet de werkgever een risicoanalyse uitvoeren. In de analyse moet er gekeken worden naar verscheidene mogelijke verontreinigingsbronnen, zoals:
– de aanwezigheid en de fysieke activiteit van personen;
– producten en materialen in de werklokalen, bv. bouwmaterialen, (vloer)bekleding, meubilair, planten en dieren, technische uitrusting, toestellen (zoals printers), gereedschap en machines;
– onderhoud, herstel en reiniging van de arbeidsplaatsen;
– kwaliteit van de aangevoerde lucht als gevolg van infiltratie en ventilatie, verontreiniging en werking van het ventilatie-, luchtbehandelings- en verwarmingssysteem.
Al deze verontreinigingsbronnen kunnen schade veroorzaken, gaande van irritatie van de ogen, de neus en de luchtwegen, hoofdpijn, vermoeidheid en concentratieproblemen tot een snelle verspreiding van ziektekiemen, de vermindering van de productiviteit en de verhoging van het absenteïsme.

Voor de risicoanalyse kan gebruik gemaakt worden van visuele inspecties, controle van installaties en documenten, en is ook de medewerking van de werknemers vereist. Eventueel kan het ook nodig zijn om metingen uit te voeren.

CO2-concentratie

Technische en/of organisatorische maatregelen zijn vereist om ervoor te zorgen dat de CO2-concentratie in de lokalen gewoonlijk lager is dan 900 ppm of dat er een minimum ventilatiedebiet van 40 m3 per uur per aanwezige persoon wordt gerespecteerd. De waarde van 900 ppm is hoger dan de CO2-concentratie van 800 ppm die bepaald was in de Codex (vorige versie van art. III.1-34).
‘Gewoonlijk’ betekent gedurende 95 % van de gebruikstijd, berekend over maximaal acht uur. Verder is de waarde van 900 ppm gebaseerd op een CO2-concentratie van 500 ppm boven een gemiddelde buitenconcentratie van 400 ppm. Als metingen aantonen dat de buitenconcentratie 400 ppm overstijgt, kan rekening worden gehouden met het verschil tussen 400 ppm en de werkelijke buitenconcentratie. Hogere concentraties omwille van hogere buitenverontreiniging zijn dus mogelijk.
Een afwijking is ook mogelijk indien de CO2-concentratie in de werklokalen gewoonlijk lager is dan 1200 ppm, of dat er een minimum ventilatiedebiet is van 25 m3 per uur per aanwezige persoon.

Voorwaarden hiervoor zijn echter dat de werkgever:
– op basis van de risicoanalyse aantoont dat de werknemers een gelijkwaardige of betere bescherming genieten als gevolg van het uitschakelen of verminderen van zoveel mogelijk verontreinigingsbronnen; en
– hierover voorafgaand advies vraagt van de bevoegde preventieadviseur en van het comité.

Nieuwe en bestaande gebouwen

De nieuwe codexbepalingen inzake het respecteren van de CO2-concentraties (III.1-34§3) zijn verplicht voor werklokalen in (gedeelten van) gebouwen die worden gebouwd, verbouwd of gerenoveerd met een bouwaanvraag na 1 januari 2020.
Voor bestaande gebouwen die nog niet aan deze normen kunnen voldoen, moet een actieplan worden opgesteld om ervoor te zorgen dat men op termijn wel aan deze normen voldoet. Er moet een stapsgewijze planning opgemaakt worden om de situatie geleidelijk aan te verbeteren met maatregelen op korte, middellange en lange termijn.
De andere bepalingen, zoals het uitvoeren van de risicoanalyse, gelden voor alle werkgevers.

Praktijkrichtlijn

Om de werkgevers te helpen bij het toepassen van deze regels, wordt een praktijkrichtlijn uitgewerkt en ter beschikking gesteld op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.

 

Bronnen:
– KB van 2 mei 2019 tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk inzake de binnenluchtkwaliteit in werklokalen (BS 21 mei 2019)
– FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, Nieuwe regels voor de kwaliteit van de binnenlucht in werklokalen 

(Bron: Prevent)

/door

Werkgever kan vanaf 15/5 arbeidsreglement online neerleggen.

,

Elke werkgever, ongeacht of hij behoort tot de privésector of de publieke sector, moet een arbeidsreglement opstellen vanaf het ogenblik dat hij zijn eerste werknemer tewerkstelt. Dit document wordt, gedurende het bestaan van de onderneming, geregeld aangepast of aangevuld (bv. bij invoering van nieuwe werktijden, vervangingsdagen van feestdagen enz.).

Binnen de acht dagen na de inwerkingtreding van het arbeidsreglement of van de aanpassing, moet de werkgever een kopie van het document opsturen naar de sociaal inspecteur – directiehoofd die bevoegd is voor het grondgebied waarin de maatschappelijke zetel van de onderneming of de vestiging waarin de betrokken werknemers worden tewerkgesteld is gelegen. Het gaat hierbij over een jaarlijks gemiddelde van meer dan 20.000 arbeidsreglementen of wijzigingen die worden neergelegd bij de verschillende directies van de Arbeidsinspectie – Toezicht op de Sociale Wetten (24.854 in 2018).

Een website die het leven van de werkgever eenvoudiger zal maken

Elke werkgever kan voortaan zijn arbeidsreglement of de wijziging ervan online neerleggen via www.arbeidsreglement.belgie.be (NL), www.reglementdetravail.belgique.be (FR), www.arbeitsordnung.belgien.be (DE). De toegang gebeurt met de elektronische identiteitskaart (eID) of via Itsme. Het systeem om zich te identificeren is hetzelfde als voor de andere online diensten van de overheid (bv. Tax on web). Dit staat garant voor een betrouwbare omgeving, die zeker is en beveiligd, telkens de gebruiker zich verbindt.

De website is zeer intuïtief en gemakkelijk te gebruiken. De gebruiker heeft de mogelijkheid om zijn arbeidsreglement (of de wijziging ervan) en de bijlagen elektronisch op te laden in pdf-formaat. De website maakt het ook mogelijk om een verzoeningsprocedure op te starten bij de Arbeidsinspectie – Toezicht op de Sociale Wetten, wanneer er een meningsverschil is bij de procedure voor de opstelling of de wijziging van het arbeidsreglement.

De documenten die elektronisch worden opgeladen, worden onmiddellijk (automatisch) doorgestuurd naar de interne toepassingen van de administratie. Bijgevolg krijgen de werkgevers sneller dan vroeger een ontvangstbewijs met de vermelding dat zij hebben voldaan aan hun verplichting om een kopie van hun arbeidsreglement of de wijziging ervan op te sturen.

De website is vanaf heden online.

(Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg)

Een stap in de goede richting

Bij PreBeCo zijn we zeer tevreden met zulke initiatieven van de overheid. Als werkgever is het een hele opdracht om ten allen tijden in regel te blijven met de vigerende wetgeving. Een van de redenen hiervoor zijn onder meer de verouderde structuren bij onze overheidsdiensten. Moderniseringen als deze zijn dus alleen maar aan te moedigen. Toch zijn we van mening dat men op vlak van digitalisering nog sneller moet schakelen. Zelf maken we sinds jaar en dag gebruik van een online systeem om onze klanten van dienst te zijn. Papier weren uit onze kantoren is een stap richting een efficiëntere en groenere economie.

Wilt u weten of uw arbeidsreglement nog voldoet aan de huidige vereisten? Informeer naar onze audit en ontdek waar uw welzijnsbeleid verbetering nodig heeft.

/door

Wat is legionella precies en moet u er bang voor zijn?

, ,

De legionellabesmetting in de regio van Evergem, bij Gent, komt nu al enkele dagen in het nieuws. Tot nog toe zijn 16 personen in het ziekenhuis opgenomen, van wie één patiënt gisteren jammer genoeg is overleden. Ook in het verleden heeft legionella al dodelijke slachtoffers geëist. Wat is legionella? Hoe gevaarlijk is het en komt het vaak voor?

Legionella is een bacterie die voorkomt in vochtige bodems en water. En dus ook in drinkwater. Meestal is de bacterie slechts in kleine aantallen aanwezig en vormt ze geen gevaar. Maar legionella kan zich ook razendsnel vermenigvuldigen. Dat doet de bacterie het liefst in stilstaand, warm water, bij een temperatuur tussen de 20 en 50 graden Celsius. De tuinslang in de zomer is dan ook een ideale plek voor de legionellabacterie.

“In België moeten professionele waterinstallaties verplicht maatregelen nemen om legionella te voorkomen. Zo moet het water in de circuits minstens 60 graden zijn. Of moet er bijvoorbeeld chloor aan het water worden toegevoegd.”

Legionella is niet overdraagbaar van mens op mens. Legionella kan longontsteking veroorzaken, maar de meeste gezonde mensen zullen niet eens ziek worden

Wie toch besmet raakt, kan ziek worden. De symptomen lijken op griep: hoofd- en spierpijn, rillingen, misselijkheid en koorts. Maar legionella kan ook longontsteking veroorzaken.

“Vooral oudere mensen, rokers of mensen met een verzwakt afweersysteem lopen risico om ziek te worden van legionella”, zegt professor Lagrou. “Ongeveer 5 tot 8 procent van hen overleeft de infectie niet. Maar ons lichaam heeft normaal gezien voldoende afweermechanismen. De meeste mensen met een gezonde immuniteit zullen niet eens ziek worden. Legionella is ook goed te behandelen met antibiotica.”

Vorig jaar zeker 12 doden

Toch duiken er af en toe verhalen op van legionella-uitbraken, ook met dodelijke slachtoffers. In ons land is het al van 1999 geleden dat er nog eens een uitbraak zoals nu in Evergem heeft plaatsgevonden. Toen werden 93 mensen ziek nadat ze een handelsbeurs met bubbelbaden hadden bezocht. Vijf mensen overleefden het niet.

Sindsdien moeten in Vlaanderen alle gevallen van legionella gemeld worden bij het Agentschap Zorg en Gezondheid. Uit de cijfers daar blijkt dat er vorig jaar 147 legionellabesmettingen werden gemeld. Zeker 12 patiënten overleden aan de gevolgen van legionella. “Het gaat dan om sporadische gevallen. En vaak wordt de bron van besmetting niet gevonden”, zegt professor Lagrou.

“Het duurt namelijk normaal 5 à 6 dagen voor de eerste symptomen optreden. In sommige gevallen kan het zelfs tot 19 dagen duren.” Het zou dus kunnen dat er ook nu in Evergem nog nieuwe besmettingen opduiken.

De longontsteking die de legionellabacterie kan veroorzaken wordt ook wel de veteranenziekte genoemd. Die naam is ontstaan toen de bacterie in 1976 werd ontdekt toen zich een epidemie van longontsteking voordeed onder oud-strijders uit het Amerikaanse leger. Zij logeerden tijdens een reünie in hetzelfde hotel, en raakten waarschijnlijk besmet door het water uit de douches. 221 veteranen werden ziek, en er stierven uiteindelijk 34 mensen aan een longontsteking.

Wat kan je doen om legionella te vermijden?

  • Stel de boiler voor warm water af op 60 graden
  • Laat de tuinslang in de zomer volledig leeg voor je het zwembad vult of door de sproeiers loopt
  • Laat de waterleidingen na vakantie of in een vakantiehuisje eerst even doorlopen

(Bron: VRT)

Wat met legionella op de werkvloer?

De legionellaproblematiek maakt deel uit van de globale risicoanalyse die elke werkgever dient op te maken ter bescherming van zijn werknemers. Indien een werkgever bijvoorbeeld een douche ter beschikking stelt voor zijn werknemers dient hier een risicoanalyse van gemaakt te worden. Op basis van de resultaten van de risicoanalyse zal de werkgever al dan niet maatregelen moeten treffen om zijn personeel te beschermen tegen eventuele besmetting.

Alle inrichtingen en alle aerosolproducerende installaties zijn wel verplicht om binnen een jaar een beheersplan en een risicoanalyse op te stellen. De te nemen maatregelen die in het beheersplan en de risicoanalyse moeten worden beschreven, zijn afhankelijk van de individuele installatie.

In het dossier ‘legionella’ maken we dus eerst de risicoanalyse. Vervolgens stellen we een procedure op waarin we de ontwikkeling en de verspreiding van de bacterie gaan uitschakelen in de vorm van een ‘legionellabeheersplan’.

/door

Eerstehulpkennis op zak met gratis app

Rode Kruis-Vlaanderen heeft een applicatie gelanceerd die helpt juist te handelen in crisissituaties. Met deze gratis app biedt het Rode Kruis elke Vlaming de mogelijkheid om eerstehulpkennis letterlijk in zijn/haar broekzak te hebben.

Hulp in nood

“Niet weten wat men moet doen bij een ongeval” vormt niet langer een geldig excuus om iemand in nood niet te helpen. De EHBO-app van het Rode Kruis reikt instructies aan om eerste hulp te verlenen in zowel levensbedreigende situaties, als bij vaker voorkomende letsels en aandoeningen.

Voor wie?

De nieuwe app is er enerzijds voor wie nog nooit een opleiding volgde en niet weet wat hij/zij moet doen bij een ongeval of noodsituatie; op zo’n momenten biedt de app meteen de juiste informatie over de handelingen die men moet toepassen. Anderzijds vormt de app ook een waardevolle aanvulling op de eerstehulpopleidingen die Rode Kruis-Vlaanderen aanbiedt. Cursisten kunnen de app ook gebruiken als geheugensteuntje om zeker te zijn dat ze op de juiste manier handelen.

Extra module

Daarnaast bevat de app nog een extra module waarmee men de basis van eerste hulp op zijn/haar eigen tempo kan instuderen. De app vervangt eerstehulpopleidingen uiteraard niet, maar is wel ideaal voor wie tijdens een treinrit of op een ander vrij moment zijn/haar eerstehulpkennis wil bijschaven.

Leer eerste hulp

De app is heel eenvoudig in gebruiken geeft alle nodige informatie. In het ‘doe-deel’ geeft de app korte instructies, om bij een ongeval(letje) meteen aan de slag te kunnen gaan. Het ‘leer-deel’ is bedoeld om op een rustig moment door te nemen, en zo de eerstehulpkennis te verruimen.

De app kan uiteraard ook gebruikt worden in combinatie met het volgen van een praktijkgerichte eerstehulpopleiding (zie www.rodekruis.be/opleidingen).

Vind een AED

Naast een schat aan eerstehulpkennis, geeft de app ook een handig overzicht van de locaties van het dichtstbijzijnde AED-toestel (automatische externe defibrillator). Bij mensen die getroffen worden door een hartstilstand, is zo’n AED-toestel van cruciaal belang. Wordt een slachtoffer onmiddellijk gereanimeerd en krijgt hij/zij binnen de drie tot vijf minuten een stroomstoot toegediend met een AED, dan stijgt de overlevingskans met 50 tot 70%.

Hoe downloaden?

De app kan onder de naam ‘Eerste hulp – Rode Kruis’ gedownload worden in Google Play (voor Androidgebruikers) en in de App Store (voor Applegebruikers). Via www.rodekruis.be/app gaat u rechtstreeks naar de juiste plek. Het is ook mogelijk om de QR-code te scannen en zo de app te downloaden.

(Bron: Prevent)

 

/door

Elke twee werkdagen sterft een werknemer door een arbeidsongeval

Om de twee werkdagen sterft er in België nog een werknemer ten gevolge van een arbeidsongeval. Vakbond ACV herdacht vandaag deze slachtoffers met een symbolische actie waarbij werknemers in een volledig witte overall op zwarte bedden werden neergelegd. Het schrijnend tekort aan inspecteurs zorgt dat het aantal ongevallen blijft stijgen.

In 2018 stierven in totaal 139 mensen door een arbeidsongeval. Van deze slachtoffers kwamen 80 mensen om het leven bij een arbeidsongeval op de werkvloer. Nog eens 59 mensen stierven in een ongeluk op weg naar of van het werk.

Bovendien zijn er dagelijks gemiddeld zowat 85 mensen die een handicap en blijvende arbeidsongeschiktheid oplopen bij een werkongeval.

‘Het enige dat gedaald is, is het aantal lichte ongevallen, maar dat is waarschijnlijk te wijten aan een onderaangifte. Het aantal zware arbeidsongevallen daalt niet’, vertelt Herman Fonck van ACV.

Er is in België een schrijnend tekort aan inspectie. Momenteel zijn er slechts 133 inspecteurs die moeten instaan voor de controle van veiligheid op alle arbeidsplaatsen in de publieke en de privésector. ‘De inspecteurs kunnen amper één keer om de 26 jaar alle werkgevers bezoeken. Dat is een karikatuur. En in de helft van de gevallen stellen ze een overtreding vast op de veiligheidswetgeving’, aldus Fonck.

Vakbond ACV wil op korte termijn één praktische regel invoeren. De werkgever moet bij aangifte van een arbeidsongeval bij de verzekeringsmaatschappij een kopie sturen naar de werknemer. Nog te vaak loopt het mis bij de aangifte doordat er een slechte beschrijving is van het ongeval.

(Bron: Knack)

/door