Nieuwe Codex over het Welzijn op het Werk verschenen in Staatsblad

De koning ondertekende de wettekst Codex over het welzijn op het werk op 28 april 2017, de werelddag voor veiligheid en gezondheid op het werk. De codex brengt de verschillende besluiten uitgevaardigd in uitvoering van de welzijnswet van 4 augustus 1996 samen in één enkel wetboek. Dit wetboek is gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 2 juni 2017.

Codex brengt KB’s samen
De benaming Codex welzijn op het werk is reeds verscheidene jaren in gebruik om de KB’s aan te duiden die uitgevaardigd zijn op basis van de wet welzijn. Het ging echter om een officieuze verwijzing naar een bundeling van besluiten. Het wetboek op zich bestond niet. Het kader voor het wetboek met titels en hoofdstukken was wel beschreven in een omzendbrief (28 september 1993, BS 5 oktober 1993, omzendbrief lezen in preventlex). Daardoor was het ook in het verleden al mogelijk om elk nieuw KB een plaats te geven in de ‘Codex’. Maar, het bleef een losse verzameling van besluiten zonder een coherente nummering en verwijzingen. Een verwijzing naar een artikel uit een KB van de Codex kon enkel door te verwijzen naar het KB en het desbetreffende artikel. Door de teksten nu ook officieel samen te brengen in de Codex kan er verwezen worden door gebruik te maken van de Codex nummering.

Beperkte inhoudelijke aanpassingen
De Codex is een coördinatie van bestaande wetgeving. De meest in het oog springende aanpassingen hebben te maken met de indeling en hernummering. Toch zijn er ook een aantal inhoudelijke aanpassingen, voornamelijk om de leesbaarheid te bevorderen en waar mogelijk te vereenvoudigen. De belangrijkste vernieuwing bestaat er in dat de concepten die gebruikt worden in de regelgeving eenduidig worden gedefinieerd, zodat de gebruikte terminologie doorheen de hele codex dezelfde is. Er zijn bijvoorbeeld omschrijvingen toegevoegd voor de begrippen gevaar, risico, risicoanalyse.

Indeling
Voor de coördinatie van de codex teksten is een extra niveau toegevoegd aan de Codex en de hoofdstructuur aangepast. Voortaan zijn er 10 boeken ingedeeld in titels, hoofdstukken, afdelingen. De oude codex telde 8 titels. De logica van de indeling werd wel behouden. Na de algemene beginselen van de welzijnsreglementering wordt aandacht besteed aan de interne en externe preventiediensten die door hun expertise het welzijnsbeleid in de ondernemingen ondersteunen, en aan het sociaal overleg. De volgende boeken behandelen de verschillende thematische onderwerpen met name: arbeidsplaatsen, arbeidsmiddelen, fysische, chemische en biologische agentia, ergonomie en collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen. Het laatste boek spitst zich toe op specifieke werknemerscategorieën, zoals jongeren en zwangere werkneemsters en specifieke werksituaties, zoals uitzendarbeid.

download Boek – Staatsblad beeldversie

Tabel – Vergelijking tussen de oude en nieuwe structuur van de Codex

Nieuwe structuur Oude structuur
Boek I – Algemene beginselen
download Boek I – Staatsblad beeldversie

Boek II – Organisatorische structuren  en sociaal overleg
download Boek II – Staatsblad beeldversie

Boek III – Arbeidsplaatsen
download Boek III – Staatsblad beeldversie

Boek IV – Arbeidsmiddelen
download Boek IV – Staatsblad beeldversie

Boek V – Omgevingsfactoren en fysische agentia
download Boek V – Staatsblad beeldversie

Boek VI – Chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia
download Boek VI – Staatsblad beeldversie

Boek VII – Biologische agentia
download Boek VII – Staatsblad beeldversie

Boek VIII – Ergonomische belasting
download Boek VIII – Staatsblad beeldversie

Boek IX – Collectieve bescherming en individuele uitrusting
download Boek IX – Staatsblad beeldversie

Boek X – Werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën
download Boek X – Staatsblad beeldversie

Titel I – Algemene beginselen
Titel II – Organisatorische structuren

Titel III – Arbeidsplaatsen

Titel IV – Omgevingsfactoren en fysische agentia

Titel V – Chemische, kankerverwekkende, mutagene en biologische agentia

Titel VI – Arbeidsmiddelen

Titel VII – Collectieve en individuele bescherming

Titel VIII – Bijzondere werknemerscategorieën en werksituaties

 

Indeling en nummering
Elk artikel krijgt een nummer volgens de indeling van de Codex. Het eerste cijfer (een Romeins cijfer) verwijst naar het boek waartoe het artikel behoort. Het tweede (Arabisch) cijfer verwijst naar de titel van het boek waaronder het artikel valt, en na een horizontale streep volgt dan per titel een doorlopende nummering. Zo verwijst artikel III.2-4 naar artikel 4 van titel 2 van boek III. De bijlagen worden gelijkaardig genummerd.

Wijzigingen gemakkelijker
De opbouw van de Codex maakt het ook mogelijk om later gemakkelijker wijzigingen aan te brengen, bijvoorbeeld omwille van nieuwe risico’s, nieuwe preventietechnieken of beleidsaanpassingen.

Overgang
De nieuwe Codex treedt in werking 10 dagen na verschijning in het Belgisch staatsblad, met name op 12 juni 2017. Op die datum worden ook alle oude Codex-besluiten opgeheven. De verwijzingen naar de oude Codex-besluiten blijven echter geldig tot ze zijn aangepast en maximaal gedurende een termijn van twee jaar.

Bronnen: Prevent en Belgisch Staatsblad