Stofexplosies in de houtverwerkingsindustrie

,

In het eerste half jaar van 2019 zijn er al weer een aantal flinke stofexplosies te melden in de houtverwerkende industrie. De gevolgen? Grote schade, slachtoffers en gezondheidsproblemen voor werknemers.

Houtbewerkingsmachines staan niet alleen opgesteld in timmer- en meubelfabrieken maar ook in werkplaatsen van aannemersbedrijven, bij groothandels in hout- en ijzerproducten, in onderhoudswerkplaatsen, bij technische diensten van grote bedrijven en in doe-het-zelf zaken. Aan het werken met houtbewerkingsmachines zijn meerdere risico’s verbonden. Wat zijn de gevolgen van een stofexplosie in de houtverwerkende industrie.

1. Gezondheidsrisico’s van houtstof

Blootstelling aan houtstof kan leiden tot allergische reacties en zelfs tot kanker. De wettelijke grenswaarde voor hardhoutstof is 2 mg/m3 en de streefwaarde is 0,2 mg/m3. Dat wil zeggen dat indien mogelijk een lagere blootstelling dan de wettelijke grenswaarde moet worden nagestreefd.

Werknemers kunnen aan houtstof worden blootgesteld als:

  • De afzuiging van machines onvoldoende is
  • Een afzuiginstallatie niet met de juiste filters is uitgerust
  • De werkplek op een verkeerde manier wordt schoongehouden

Campagne ‘Houtstof tot nadenken’

Op initiatief van de sociale partners uit de houtbranche worden daar momenteel campagnes voor gevoerd: Houtstof tot nadenken.

In houtverwerkende bedrijven kan explosiegevaar aanwezig zijn als gevolg van fijn houtstof

2. Explosiegevaar

Alles dat kan branden, kan onder bepaalde omstandigheden ook exploderen. Dat geldt niet alleen voor gassen en vloeistoffen, maar ook voor kleine deeltjes van hout en metalen. Voor explosiegevaar is Europese regelgeving van kracht (ATEX 153). Deze is ondergebracht in het Arbobesluit (in België het ARAB en de welzijnswet, n.v.d.r.). In houtverwerkende bedrijven kan explosiegevaar aanwezig zijn als gevolg van fijn houtstof.

3. Aandachtsgebieden veiligheid

Veiligheid van werknemers en bezoekers
Voor een belangrijk deel wordt dit geregeld door de ARBO-regelgeving met specifieke eisen ten aanzien van een groot aantal zaken met bijbehorende specifieke maatregelen. De regelgeving is van kracht  in de vorm van de ATEX-richtlijnen.

Gevolgen voor de omgeving
Hier is de Vlaamse Milieuwetgeving (VLAREM) van toepassing.

Het beperken van schade
Een houtverwerkend bedrijf zal als eigenaar of gebruiker van een gebouw ten minste voldoen aan de brandveiligheidseisen van de overheid geregeld via Wet- en Regelgeving. Een ondernemer krijgt zowel te maken met Gemeentelijke Overheid als Provinciale Overheid. Het beperken van schade behoort geheel tot zijn eigen verantwoordelijkheid waarbij sprake is van een samenhang met verzekeringsaspecten.

Voortbestaan bedrijf

Betekent brand het einde van een bedrijf? Statistische gegevens geven telkens een dramatisch beeld van bedrijven na een calamiteit. Met de juiste verzekering kun je voorkomen dat een bedrijf niet meer bestaat na een brand of explosie.

Voor een juiste benadering van de brandveiligheid vanuit de verschillende invalshoeken is inzicht nodig in de onderlinge samenhang van brandpreventiemaatregelen en -voorzieningen. Veel aandacht wordt geschonken aan de rode draad, die loopt door de houtindustrie: stof in al zijn verschijningsvormen, de afzuiginstallatie en de stofopvang.

Wat als het toch fout gaat?

Als het dan toch fout gaat is er de blusinstallatie die ingrijpt in het proces zoals een vonkendetectie en –blussing of een sprinklerinstallatie of de brandmeldinstallatie die zorgt dat de brandweer op tijd aanwezig is. Snel ingrijpen door de goed opgeleide eigen BHV-er kan met simpele blusmiddelen een ramp voorkomen, tenslotte is hij als medewerker van het bedrijf vaak als eerste ter plekke. Hij kent bovendien het bedrijf als geen ander. Een adequate opleiding ‘praktisch blussen’ is echter geen overbodige luxe!

Conclusie

Waar moet je goed aandacht aan besteden?

(Bron: brandveilig.com – NL)

/door